TÜRKİYE GLOBAL MÜCEVHER ENDÜSTRİSİNİN MERKEZİ OLABİLİR Mİ?
Son zamanlarda gerçekleştirilen vergi reformu, yasal düzenlemeler, pırlanta borsasının kurulması, KKDF’nin kaldırılması, Eximbank ihracat sigorta sisteminin kullanılmaya başlanması gibi önemli gelişmeler dünya mücevher endüstrisinin Türkiye’ye odaklanmasına sebep oldu. Kaloti, Graziella, HRD Antwerp, Marco Bicego gibi pek çok firma Türkiye’de faaliyete başlarken, aralarında Gitenjali gibi devlerin de bulunduğu daha çok sayıda firmanın da satın alma ya da ortaklık yoluyla bu firmaları takip etmesi bekleniyor. Tüm bu gelişmeler ışığında dünya mücevher endüstrisi şu sorunun cevabını arıyor; ‘’Türkiye global mücevher endüstrisinin yeni merkezi olabilir mi?’’
Son yıllarda Türk Kuyumculuk ve Mücevherat Sektörü’nde önemli gelişmeler yaşanıyor. 4000’e yakın üretici, 30.000’in üzerinde perakendeci firmanın faaliyette bulunduğu, 300.000 kişiye istihdam sağlayan ve dünyanın en önemli altın üretici ve ihracatçıları arasında yer alan Türkiye, vergi reformu, yasal düzenlemeler ve altın borsasından sonra pırlanta borsasının da faaliyete başlaması ile birlikte önemli atılım gerçekleştirmeye hazırlanıyor. KKDF’nin kaldırılması ve Eximbank ihracat sigorta sisteminin de uygulamaya konulması çok önemli gelişmeler olarak nitelendiriliyor.
Türkiye çok büyük bir potansiyele sahip. 80 milyona yaklaşan nüfusu ve halkın tüketim alışkanlıkları sebebiyle çok büyük bir altın ve mücevher pazarı olmasının da ötesinde 1000’den fazlası ihracatçı olmak üzere 4000’e yakın üreticinin ve dev ölçekli fabrikaların, 5000 yıllık mücevher kültürünü yaşattığı ve gelecek kuşaklara taşıdığı bir ülke. Dünyanın en büyük altın üreticisi ve ihracatçısı ülkelerinden biri konumunda. Ancak, sahip olduğu potansiyeli göz önünde bulundurduğumuzda çok daha fazlasını yapabilecek durumda olduğu da bir gerçek. Türkiye pek çok açıdan son derece önemli avantajlara sahip. Mevcut vergilendirme sistemi ve uluslararası rekabet şartlarına uyumlaştırılmamış yasalar sebebiyle sahip olduğu avantajları kullanamayan Türkiye mücevher endüstrisi, hükümetin yaptığı yeni düzenlemelerle bu avantajlarını kullanabilir duruma geldi. Dünya mücevher endüstrisinin dikkatlerinin Türkiye’ye çevrilmesine sebep olan bu avantajlara gelin birlikte bakalım.
Sıfır Vergi
Uzun süren çalışmalardan sonra değerli taş ithalinde alınan ÖTV kaldırıldı. Daha önce ithal edilen değerli taşlar için %20 ÖTV ödeniyordu. Karlılıkların son derece düştüğü günümüz rekabet koşullarında bu vergi yükü son derece fazlaydı. Bu yüzden Türkiye’deki üreticiler dünya ile rekabet etmekte zorlanıyordu. Yeni vergi düzenlemesi ile birlikte Borsa Istanbul üzerinden yapılan işlemlerde vergi sıfırlandı.
Mücevher Üretiminin yeni merkezi
Düşünün. Sıfır vergi ile Türkiye’ye değerli taşlarınızı sokuyor, dünyanın en zengin montür stoğundan seçim yaparak mücevherlerinizi ürettirebiliyor ve yine vergi ödemeden ürettiğiniz bu mücevherleri yurt dışına ihraç edebiliyorsunuz. Bunun için tek yapmanız gereken Borsa İstanbul’a üye olmak.
Borsa Üyeliği Kolaylaştı
Yapılan yeni düzenleme ile birlikte borsa üyeliği de kolaylaştı. Yüzlerce firma Borsa İstanbul Değerli Taşlar Borsası’na üye olarak vergi avantajından yararlanmaya başladı. Üyelik avantajını gören yabancı firmalar da yeni şirket kurarak, ortaklıklar ve şirket satın almaları yoluyla bu avantajlardan yararlanma yoluna gidiyorlar. Daha şimdiden çok sayıda yabancı firma bu konuda adım attı. Aralarında Gitenjali gibi devlerin de bulunduğu daha pek çok yabancı firmanın da Türkiye’ye giriş için planlar yaptığı endüstri kulislerinde konuşuluyor.
Türkiye pek çok açıdan son derece önemli avantajlara sahip. Mevcut vergilendirme sistemi ve uluslararası rekabet şartlarına uyumlaştırılmamış yasalar sebebiyle sahip olduğu avantajları kullanamayan Türkiye mücevher endüstrisi, hükümetin yaptığı yeni düzenlemelerle bu avantajlarını kullanabilir duruma geldi.
Yabancı Şirketlerin Kurulması Kolaylaştırıldı
Hükümetin yabancı sermaye girişini ve ihracatı teşvik stratejisi çerçevesinde Türkiye’de yabancıların da şirket kurması son derece kolay ve hızlı. Mevcut ticaret kanunu ile yalnızca birkaç gün içinde şirketinizi kurabilir ve faaliyete başlayabilirsiniz. Sektörün ticaret merkezi Nuruosmaniye ve çevresi ile sektörün üretim merkezi Kuyumcukent’te çok sayıda yabancı firma faaliyet gösteriyor. Ve bu firmaların sayısı her geçen gün artıyor.
Aktif İşleyen Altın ve Pırlanta Borsası
Uzun süredir sağlıklı işleyen altın borsasına sahip olan Türkiye’de artık pırlanta borsası da işlerlik kazandı. Verginin sıfırlanması ile birlikte çok ciddi avantajların sağlandığı borsada işlem hacmi her geçen gün artıyor. Borsa, işlemlerin ve taşların kalite standardizasyonu açısından son derece önemli bir rol oynuyor.
KKDF Kaldırıldı
Geçtiğimiz yıla kadar yurt dışı kredili ithalatta KKDF adı altında vergi alınıyordu. %6 oranındaki bu verginin kaldırılması ile mücevher üretimi için ihtiyaç duyulan altın ve değerli taşların kredili ithali kolaylaştırılmış oldu. Bu vergi geçtiğimiz aylarda sıfırlandı.
Eximbank İhracat Sigorta Sistemi Getirildi
Devletin ihracatı teşvik stratejisi çerçevesinde attığı önemli adımlardan biri de Eximbank ihracat sigortası oldu. Belirli kriterlerin karşılanması durumunda, ihracatçı firmaların gerçekleştirdikleri ihracat bedelleri %90’a varan oranlarda devlet garantisi altında.
Pazarlara Yakınlık
Türkiye dünyanın en önemli pazarlarının merkezinde bulunuyor. Avrupa, Ortadoğu, Kuzey Afrika, Rusya gibi önemli pazarlara 3-4 saat gibi kısa bir sürede ulaşmak mümkün. Dünyanın en önemli hava yollarından biri haline gelen Turkish Airlines dünyanın dört bir yanına doğrudan seferler düzenliyor. Özellikle yeni hava alanının da faaliyete başlaması ile birlikte Türkiye, Dünya havayolu taşımacılığının en önemli transfer merkezi olmaya aday.
Vize Kolaylığı
Avrupa Birliği ülkeleri, İsrail ve özellikle son zamanlara Birleşik Arap Emirlikleri vize konusunda önemli sorunlarla karşı karşıya. Dünya pırlanta ticaretinin önemli merkezlerinden biri olan Antwerp, vize probleminden önemli derecede etkileniyor. Aynı sıkıntı İsrail’de de yaşanıyor. Birleşik Arap Emirlikleri özellikle son zamanlarda her kesimin ziyaretinin çok da kolay olmadığı bir ülke konumunda.
Dev üretim kompleksi; Kuyumcukent
Türkiye, 1000’in üzerinde üreticiyi tek çatı altında toplayan, dünyanın en önemli üretim komlplekslerinden biri olan Kuyumcukent’e sahip. Altından, değerli taşa, yarı mamulden bilgisayar programlarına kadar, aradığınız her şeyi bulabileceğiniz dünyanın nadir binalarından biri. Kuyumcukent özellikle son yıllarda çok sayıda yabancı firmanın faaliyete geçtiği bir merkez özelliğine de büründü. Kuyumcukent’in pazar özelliği her geçen gün gelişiyor.
LBMA sertifikalı dev rafineriler
Sektörün hacminde yaşanan gelişmeye bağlı olarak, sektör hizmet veren rafineriler de dev boyutlara ulaştı. Türkiye’de LBMA sertifikalı, uluslararası standartlarda hizmet veren 4 rafineri bulunuyor. Bu rafinerilerde üretilen altınlar dünyanın dört bir yanındaki firmalar, bankalar ve merkez bankaları tarafından kabul görüyor. Bu rafineriler aynı zamanda Avrupa ve Orta Doğu’daki firmaların önemli bir kısmına da hizmet veriyor. Bu anlamda Türkiye’nin bölgenin rafinasyon merkezi olduğunu söyleyebiliriz.
Hızlı Üretim ve Teslimat
Türkiye’deki firmalar son derece esnek ve hızlı üretim sistemine sahipler. Teknolojik yeniliklere hızlı adapte olmaları sayesinde, bu yetenekleri her geçen gün daha da artıyor. Verdiğiniz bir siparişi çok kısa sürede, en yüksek kalite standartlarında teslim alabiliyorsunuz. Hali hazırda Türkiye, dünyanın en önemli mağaza zincirlerinin de tedarikçisi konumunda.
Dünyanın En Zengin Montür Stoğu
Montür, pırlantalı mücevher kategorisinin en önemli ara mamülü konumunda. Türkiye, bu alanda dünyanın en zengin montür stoğuna sahip ülkesi. Türkiye’ye geldiğinizde onbinlerce model hazır stoktan seçiminizi yapabilirsiniz. Montürü ithal edebileceğiniz gibi, en yüksek standartlarda hizmet veren mıhlama, cilalama ve sertifikasyon süreçlerinden sonra bitmiş mamül olarak da satın alabilirsiniz.
Gelişen Tasarım Bilinci
Özellikle Mücevher İhracatçıları Birliği’nin desteği ile Türkiye’nin tasarım bilinci son yıllarda gelişiyor. Bu alanda eğitim veren üniversitelerin sayısı her geçen gün artıyor. Ajur Mücevher Tasarım Yarışması’nda dereceye girenler yurt dışında tasarım okullarında eğitim alıyor. Sektörde her yıl tüketici talebine hitap eden on binlerce yeni model tasarlanıyor.
Uluslararası işbirlikleri ile ticaret köprüleri kuruluyor
Sektörel kurumların dünya ile entegrasyonunda önemli gelişmeler yaşanıyor. Sektörün lider kurumu Mücevher İhracatçıları Birliği Belçika ve İsrail ile önemli işbirliği projelerine imza attı. ASEAN +6 ülkeleri ile de ilişkiler güçlendirildi. Yeni işbirlikleri için ticaret heyetlerinin çalışmaları devam ediyor.
İstanbul Jewellery Show büyüyor
Ekim ve Mart aylarında organize edilen Istanbul Jewelry Show global mücevher endüstrisi fuar takviminin en önemli organizasyonlarından biri haline geldi. Pek çok fuarda ziyaretçi sayılarında dramatik azalışlar gözlenirken, Istanbul Jewelry Show’un ziyaretçi sayısı istikrarlı bir şekilde artmaya devam ediyor.
Fuar ziyaretçilerine ücretsiz konaklama
Mücevher İhracatçıları Birliği dünyanın dört bir yanından gelen endüstri profesyonellerini fuar süresince ücretsiz olarak otellerde ağırlıyor. Her geçen sene bu ziyaretçilerin sayısı ve niteliği artıyor. Birlik, Türkiye’nin en büyük alım heyeti organizasyonuna imza atıyor. Ziyaretçi sayısındaki artış, fuarın gelişiminde önemli rol oynuyor.
Dış Politikadaki Olumlu Gelişmeler
Orta Doğu’da yaşanan problemler sebebiyle Türkiye önemli ticaret partnerleri Rusya ve İsrail ile siyasi sıkıntı yaşamıştı. Ancak son dönemde atılan karşılıklı adımlar neticesinde Rusya ve İsrail ilişkileri de normale döndü. Aralarında Mısır’ın da bulunduğu pek çok ülke ile ilişkiler daha da geliştiriliyor.
SONUÇ; Türkiye Global Mücevher Endüstrisinin Merkezi Olabilir Mi?
Yukarıda saydığımız tüm bu faktörler ve yaşanan gelişmeler sebebiyle Türkiye’nin, global mücevher endüstrisi kulislerinin en önemli gündem maddelerinden biri haline geldiğini söylemek hiç de yanlış olmaz. Sektör oyuncuları, Türkiye’deki gelişmeleri gözlemleye dursun Kaloti, Graziela, HRD Antwerp, Marco Bicego gibi pek çok firma Türkiye’de faaliyete başladı. De Beers, Forevermark markası ile Zen Diamond ile işbirliği yaparken, bir başka mücevher devi Cartier de Atasay ile işbirliği gerçekleştiriyor. Tiffany And Co. uzun yıllardır İstanbul’da hizmet veriyorken, bir süre önce yerel partneriyle Türkiye pazarına giren Pandora artık gelişimine kendisi devam ediyor. Ancak asıl önemli gelişmeler B2B alanda gerçekleşiyor. Kuyumcukent’te çok sayıda yabancı firma satın alma ofisleri açtı bile. Aralarında Gitenjali gibi dev firmaların da bulunduğu pek çok firmanın ajandasında Türkiye ön sıralarda yer alıyor. Bu firmaların bir kısmı İstanbul’da satın alacağı ya da kuracağı fabrikasında değerli taş kesim alanında faaliyette bulunmayı planlarken, bir kısmı üretim, bir kısmı da tedarik zinciri yönetim merkezini İstanbul’a taşımayı ya da yeni birer ofis açmayı planlıyor.
Yaşanan tüm bu gelişmeler önümüzdeki yıllarda Türkiye Kuyumculuk ve Mücevher endüstrisinin dünyada söz sahibi ülkelerden biri olacağının çok güçlü göstergeleri olarak değerlendiriliyor. Peki Türkiye global mücevher endüstrisinin merkezi olabilir mi? Bu sorunun cevabını zaman içinde öğreneceğiz.
